چگونه از ردیابی شدن موبایل آگاه شده و از آن پیشگیری کنیم
5 علامت ردیابی تلفن که باید مراقب آن‌ها باشید
بر خلاف تصور بعضی از فعالان امنیت سایبری، هکرها بدون اطلاع شما به راحتی می‌توانند گوشی شما را ردیابی کنند.
در این مقاله قصد داریم نحوه شناسایی چنین فعالیت‌های مخربی را برای شما بازگو کنیم.
تقریباً همه دستگاه‌ها (device) و نرم‌افزارها، دارای اجزای کنترل و ردیابی هستند، مگر اینکه تجربه کاربر را مختل کند. به همین دلیل است که شما توانایی نظارت و کنترل از راه دور یک برنامه، سرویس یا دستگاه را دارید.
بنابراین، طبیعی است که این سوال پیش آید که آیا کسی می‌تواند از این ویژگی برای ردیابی گوشی شما سوء استفاده کند؟ اگر پاسخ این سوال بله باشد، چگونه می‌توانید از ردیابی تلفن جلوگیری کنید؟ مهم‌تر از آن، آیا می‌توانید تشخیص دهید که تلفن شما دارد ردیابی می‌شود یا نه؟ در اینجا به اختصار به پاسخ این سؤالات می‌پردازیم.
خلاصه‌ی پاسخ این است که: بله، می‌توان گوشی شما را زیر نظر داشت تا تمام فعالیت‌های شما مورد مشاهده و رصد قرار گیرد. با این حال، این لزوما به این معنا نیست که مهاجم(هکر) می‌تواند تمام اطلاعات مرتبط را نیز دریافت کند.
برای مثال، مهاجم ممکن است بتواند آنچه را که جستجو می‌کنید و با چه کسانی ارتباط برقرار می‌کنید را ببیند. حال شاید نتوانند متن پیام‌های شما را عیناً بخوانند. این بستگی به نحوه نظارت شما بر روی تلفن همراه‌‌تان دارد.
وقتی اپلیکیشن ها و نرم افزارهای نظارتی‌ای وجود دارند که بصورت علنی ردیابی موبایل را برای کنترل‌های والدین و ایمنی انجام می‌دهند، پس باید قابلیت‌های مختلفی از جمله اشتراک‌گذاری مکان، کنترل از راه دور و غیره را نیز داشته باشند.
اما اگر یک مهاجم مخرب تلفن شما را ردیابی کند چه؟
ردیابی تلفن شما بدون دسترسی فیزیکی به دستگاه شما برای یک کاربر غیرمجاز غیرممکن است، مگر اینکه یکی از کارهای زیر را انجام داده باشید:
• ناخودآگاه یک برنامه مخرب را از یک سایت/اپلکیشن نامعتبر دانلود کرده باشید.
• اعتبار خود را از طریق یک کمپین کلاهبرداری فیشینگ به اشتراک گذاشته باشید.
• از نرم افزار یا اپ منسوخ برای مدت طولانی (مانند یک سال یا بیشتر) استفاده کرده باشید.
اکنون که می‌دانید این امر امکان پذیر است، پس این را هم بدانید که چگونه این کار صورت می‌‍پذیرد
چند نکته می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا کسی دستگاه شما را زیر نظر دارد یا خیر. بیایید باهم آن نکات را بررسی کنیم:
1. اپلیکیشن های ناشناخته
مراقب برنامه‌هایی که خودتان آن‌ها نصب نکرده اید باشید. نرم افزارهای مخرب گاه بدون اینکه شما متوجه شوید روی سیستم نصب شده و اغلب ابزارهای بیشتری را برای کمک به دستیابی به هدف استخراج اطلاعات یا رصد کردن اطلاعات روی تلفن دانلود می‌کنند.
بنابراین، اگر یک برنامه ناشناخته را در دستگاه خود مشاهده کردید، آن را به عنوان یک پرچم قرمز فرض کرده و آن را از بین ببرید.
2. استفاده افراطی از داده های پس زمینه گوشی
میزان استفاده از اینترنت در پس زمینه گوشی(background data usage) خود را بررسی کنید. اگر به طور قابل توجهی بالاتر از حد معمول و بطور مستمر از این نوع برنامه‌ها استفاده می‌کنید عاقلانه است که در این کار تجدیدنظر کرده و بررسی کنید که چه چیزی بیشتر از همه دارد از آن استفاده می‌کند.
باید مطمئن شوید که هات اسپات فعال ندارید. در این صورت، بررسی کنید که آیا یک دستگاه غیر مجاز به شما متصل شده است یا خیر.
3. عدم تطابق تاریخچه مرورگر(History)
تاریخچه مرورگر خود را برای ورودی‌هایی که نمی‌شناسید بررسی کنید. برخی از عوامل مخرب ممکن است سعی کنند سایت های فیشینگ یا سایر پورتال های مخرب را از راه دور بارگیری(Load) کنند.
4. تخلیه باتری
اگر متوجه تخلیه ناگهانی باتری دستگاه خود شدید، باید برنامه‌های پس زمینه و دانلودها را چک کنید تا مطمئن شوید همه چیز طبیعی و درست است.
5- Reboot غیر عادی
در حالی که این مشکل می‌تواند یک مشکل سخت افزاری نیز باشد، اما باز هم بهتر است آن را توسط یک متخصص بررسی کنید تا بدانید چرا این اتفاق می‌افتد. اگر مشکل سخت افزاری ندارید، ممکن است نرم افزارهای مخرب روی گوشی شما فعال شوند.
علاوه بر این نشانه‌های استاندارد، باید بررسی کنید که آیا گوشی شما روت(در اندروید) یا جیلبریک(درiOS) شده باشد. اگر از روند کار با موبایل خود آگاه نیستید، گوشی های روت/جیلبریک شده می‌توانند امنیت و حریم خصوصی شما را تهدید کنند.
اگر گوشی‌تان هک شد چه اقداماتی باید انجام دهید
اگر تشخیص دادید که گوشی شما هک شده است، می‌توانید برای رفع آن اقداماتی انجام دهید. قبل از شروع، توصیه می‌کنیم اول به مخاطبین خود اطلاع دهید که تلفن شما هک شده است و آن‌ها نباید روی لینک‌های مشکوکی که ممکن است از شما دریافت کرده باشند کلیک کنند. به دوستان خود اطلاع دهید که به درخواست‌های کمک مالی از طرف حساب کاربری شما، واکنشی نشان ندهند. هرگونه ارتباط و مبادله اطلاعات را با اکانت‌های شما قطع کنند.
در مراحل بعدی به این موارد سریعاً رسیدگی کنید:
برنامه های مشکوک را حذف کنید
اگر متوجه شدید که گوشی شما هک شده است، فهرستی از برنامه های خود تهیه کنید و هر چیزی را که از منبع شخص ثالث (به عبارت دیگر، نه از فروشگاه اپل اپ استور یا فروشگاه گوگل پلی) دریافت کردید را حذف کنید. تأیید کنید که برنامه‌هایی که اخیراً دانلود شده‌اند از توسعه‌دهندگان معتبر تهیه شده‌اند و نظرات خوبی دارند.
از نرم افزار ضد بدافزار استفاده کنید
نرم افزار ضد بدافزار می‌تواند به شما در شناسایی و هدف قرار دادن بدافزارهای موجود در گوشی کمک کند. شما باید این کار را به طور منظم اجرا کنید، اما اگر قبلاً این کار را نکرده اید، اکنون زمان خوبی برای شروع است.
گوشی خود را ریست کنید
اکثر بدافزارها را می‌توان با اجرای حالت «بازگشت به حالت کارخانه» گوشی شما حذف کرد. با این حال، با این کار تمام داده‌های ذخیره شده در دستگاه شما، مانند عکس‌ها، یادداشت‌ها و مخاطبین پاک می‌شود، بنابراین مهم است که قبل از تنظیم مجدد دستگاه، از این داده‌ها نسخه پشتیبان تهیه کنید.
رمزهای عبور خود را تغییر دهید
این امکان وجود دارد که هنگام هک شدن تلفن شما، اطلاعات ورود شما به خطر افتاده باشد. پس از حذف بدافزار، همه رمزهای عبور خود را تغییر دهید و برای هر حساب رمزهای عبور منحصر به فرد ایجاد کنید.
در نهایت باید گفت که هک شدن تلفن همراه ممکن است مشکلات بزرگی برای افراد ایجاد کند، اما نیازی نیست به وحشت بیوفتید. این موضوع در دنیای امروز، یکی از خطراتی است که احتمال وقوع آن زیاد است و باید برای آن آماده بود. تلفن همراه و حساب‌های خود را به طور منظم بررسی کنید. اگر از دستورالعمل‌های بالا پیروی کنید، باید به خوبی از تمام تهدیدات آگاه باشید و خواهید دانست که چگونه از دسترسی هکرها به گوشی خود جلوگیری کنید.